Trước đây Việt Nam có lưu hành những tờ tiền giấy 100 đồng, 200 đồng, 500 đồng. Tuy nhiên đến hiện nay ta rất hiếm thấy những mệnh giá tiền này trên thị trường nữa. Vậy những tờ tiền này có còn được lưu hành không?
Tiền 100 đồng, 200 đồng, 500 đồng còn được lưu hành tại Việt Nam không?
Theo Điều 17 Luật Ngân hàng Nhà nước Việt Nam 2010 quy định về phát hành tiền giấy, tiền kim loại thì:
- Ngân hàng Nhà nước là cơ quan duy nhất phát hành tiền giấy, tiền kim loại của nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
- Tiền giấy, tiền kim loại do Ngân hàng Nhà nước phát hành là phương tiện thanh toán hợp pháp trên lãnh thổ nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
- Ngân hàng Nhà nước bảo đảm cung ứng đủ số lượng và cơ cấu tiền giấy, tiền kim loại cho nền kinh tế.
- Tiền giấy, tiền kim loại phát hành vào lưu thông là tài sản "Nợ" đối với nền kinh tế và được cân đối bằng tài sản "Có" của Ngân hàng Nhà nước.
Theo đó, hiện nay NHNN là cơ quan duy nhất được phát hành tiền tại Việt Nam. Theo NHNN, hiện nay các mệnh giá tiền còn được lưu hành bao gồm:
- Tiền giấy với các mệnh giá là 500.000đ, 200.000đ, 100.000đ, 50.000đ, 20.000đ, 10.000đ, 5.000đ, 2.000đ, 1.000đ, 500đ, 200đ và 100đ
- Tiền kim loại có các mệnh giá là 5.000đ, 2.000đ, 1.000đ, 500đ và 200đ
Như vậy, tờ tiền 100đ, 200đ và 500đ vẫn còn được lưu hành tại Việt Nam, tuy nhiên là do giá trị quá nhỏ nên hiện nay ta thường không thấy chúng được người dân sử dụng nữa.
Có được từ chối nhận tiền 100 đồng, 200 đồng, 500 đồng không?
Theo Điều 23 Luật Ngân hàng Nhà nước Việt Nam 2010 quy định các hành vi bị cấm như sau:
- Làm tiền giả; vận chuyển, tàng trữ, lưu hành tiền giả.
- Huỷ hoại đồng tiền trái pháp luật.
- Từ chối nhận, lưu hành đồng tiền đủ tiêu chuẩn lưu thông do Ngân hàng Nhà nước phát hành.
- Các hành vi bị cấm khác theo quy định của pháp luật.
Như vậy, do tờ tiền 100 đồng, 200 đồng, 500 đồng vẫn còn giá trị lưu hành nên nếu người nào từ chối thì sẽ là vi phạm điều cấm của luật, chỉ trừ khi tiền bị hư hỏng không đủ tiêu chuẩn lưu thông.
Tiền như thế nào sẽ không đủ tiêu chuẩn lưu thông?
Theo Điều 4 Thông tư 25/2013/TT-NHNN quy định về tiêu chuẩn tiền không đủ tiêu chuẩn lưu thông như sau:
- Tiền rách nát, hư hỏng do quá trình lưu thông (nhóm nguyên nhân khách quan):
+ Tiền giấy bị thay đổi màu sắc, mờ nhạt hình ảnh hoa văn, chữ, số; nhàu, nát, nhòe, bẩn, cũ; rách rời hay liền mảnh được can dán lại nhưng còn nguyên tờ tiền;
+ Tiền kim loại bị mòn, han gỉ, hư hỏng một phần hoặc toàn bộ hình ảnh, hoa văn, chữ, số và lớp mạ trên đồng tiền.
- Tiền rách nát, hư hỏng do quá trình bảo quản (nhóm nguyên nhân chủ quan):
+ Tiền giấy bị thủng lỗ, rách mất một phần; tiền được can dán; cháy hoặc biến dạng do tiếp xúc với nguồn nhiệt cao; giấy in, màu sắc, đặc điểm kỹ thuật bảo an của đồng tiền bị biến đổi do tác động của hóa chất (như chất tẩy rửa, axít, chất ăn mòn...); viết, vẽ, tẩy xóa; đồng tiền bị mục hoặc biến dạng bởi các lý do khác nhưng không do hành vi hủy hoại;
+ Tiền kim loại bị cong, vênh, thay đổi định dạng, hình ảnh thiết kế do tác động của ngoại lực hoặc nhiệt độ cao; bị ăn mòn do tiếp xúc với hóa chất.
- Tiền bị lỗi kỹ thuật do quá trình in, đúc của nhà sản xuất như giấy in bị gấp nếp làm mất hình ảnh hoặc mất màu in, lấm bẩn mực in và các lỗi khác trong khâu in, đúc.
Như vậy, nếu tiền có các dấu hiệu trên thì đã không còn đủ tiêu chuẩn lưu thông nữa, lúc này người nhận có thể từ chối nhận tiền mà không vi phạm pháp luật. Đồng thời người sở hữu tờ tiền không đủ tiêu chuẩn lưu thông có thể tìm hiểu quy định để đi đổi các tờ tiền không đủ tiêu chuẩn này.
