Nếu có tìm hiểu về chứng khoán, chắc chắn bạn sẽ biết đến sàn HoSE. Đây chính là sản giao dịch chứng khoán lớn nhất Việt Nam tính đến thời điểm hiện tại. Vậy HoSE là sàn gì? Cùng Chứng khoán VINA tìm hiểu tất tần tật từ A đến Z về sàn giao dịch này qua bài viết dưới đây.
Sàn HoSE là gì?
HoSE là tên viết tắt của Sở Giao dịch Chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh, được thành lập tháng 7/2000. Sàn HoSE hoạt động dưới sự quản lý của Ủy ban chứng khoán nhà nước và hệ thống giao dịch chứng khoán niêm yết tại Việt Nam.
Với số vốn điều lệ ban đầu hơn 1000 tỷ, sàn giao dịch chứng khoán HoSE là sàn giao dịch chứng khoán lớn nhất Việt Nam hiện nay. Đây là nơi niêm yết và phân phối chứng khoán của hầu hết các doanh nghiệp Việt Nam ra thị trường. Nói cách khác, đây là trung gian giúp doanh nghiệp tiếp cận và huy động vốn trong thị trường thứ cấp.
Chỉ số giá chứng khoán giao dịch trên sàn HoSE là chỉ số VN-Index. Trụ sở chính của Sở Giao dịch Chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh đặt tại Số 16, Võ Văn Kiệt, Quận 1, TP.HCM. Một số thông tin liên hệ khác:
- Website: https://hsx.vn/
- Điện thoại: (84.28) 3821 7713 hoặc 3821 7712
- Fax: (84.28) 3821 7452
- Email: [email protected].
Chức năng của sàn HoSE
Sàn HoSE được thành lập để thực hiện các chứng năng như sau:
- Là thị trường thứ cấp, nơi cung cấp mã chứng khoán, phân phối chứng khoán cho các công ty thành viên và đại lý trên toàn quốc.
- Cấp giấy phép hoạt động và cấp giấy phép niêm yết chứng khoán cho các công ty chứng khoán, niêm yết tất cả các loại chứng khoán của doanh nghiệp Việt Nam dưới dạng VNĐ.
- Cung cấp hệ thống kỹ thuật với các cơ chế đặt lệnh và khớp lệnh tự động trên thị trường chứng khoán.
- Cập nhật liên tục hàng ngày, hàng giờ các biến động của giá chứng khoán, thị trường chứng khoán và các công ty có chứng khoán niêm yết trên sàn.
Các công ty trên sàn chứng khoán HoSE
Hầu như tất cả các doanh nghiệp Việt Nam đều niêm yết chứng khoán trên sàn HoSE. Tính đến hết tháng 5/2022, danh sách cổ phiếu sàn HoSE gồm có 522 mã chứng khoán đang được giao dịch.
Trong đó có 405 mã cổ phiếu, 2 mã chứng chỉ quỹ đóng, 09 mã chứng chỉ quỹ ETF, 102 mã chứng quyền có bảo đảm và 5 mã trái phiếu. Nổi bật nhất là nhóm VN30 với các doanh nghiệp có vốn hoá lớn top đầu Việt Nam như Ngân hàng Thương mại Cổ phần Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank), Tập đoàn Vingroup, Công ty Cổ phần Vinhomes, tập đoàn Masan, Vinamilk…
Các nhóm cổ phiếu chính trên sàn HoSE
Dựa vào điều kiện vốn hóa, các mã cổ phiếu trên sàn chứng khoán HoSE được phân chia thành 3 nhóm, bao gồm nhóm vốn hóa lớn, nhóm vốn hóa vừa và nhóm vốn hóa nhỏ.
Nhóm vốn hóa lớn (Large cap)
Đây là mã cổ phiếu của các doanh nghiệp có vốn hóa trên 10.000 tỷ đồng. Số lượng cổ phiếu niêm yết chỉ chiếm 15% nhưng lại chiếm tới hơn 80% lượng vốn hóa trên thị trường.
Điểm chung của các doanh nghiệp này là đều có quy mô lớn, dẫn đầu ngành và có vai trò dẫn dắt thị trường. Do đó, giá những cổ phiếu thuộc top cao, ổn định và có rủi ro ở mức thấp.
Tuy nhiên, vì doanh nghiệp dẫn đầu, hoạt động ổn định nên sẽ không có sự tăng trưởng đột biến, cổ phiếu không có biến động tăng giá mạnh, không thích hợp đầu tư lướt sóng mà phù hợp với kế hoạch lâu dài.
Nhóm vốn hóa vừa (Mid Cap)
Những doanh nghiệp có vốn hóa từ 1.000 đến 10.000 tỷ đồng thuộc nhóm vốn hóa vừa. Số lượng cổ phiếu chiếm 42% và vốn hóa chiếm 10% thị trường.
Đây là những mã cổ phiếu tăng trưởng khá tốt, xu hướng phát triển tích cực, tiềm năng mang lại lợi nhuận cao, thích hợp đầu tư trung và dài hạn. Tuy nhiên, hoạt động chưa ổn định nên cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro.
Nhóm vốn hóa nhỏ (Small Cap)
Nhóm vốn hóa nhỏ gồm các doanh nghiệp có vốn hóa từ 100 đến 1.000 tỷ đồng. Nhóm này chiếm số lượng cổ phiếu niêm yết nhiều nhất thị trường (44,4%) nhưng lượng vốn hóa nhỏ chỉ khoảng 2% mà thôi.
Những công ty này có không gian tăng trường lớn, tốc độ tăng trưởng nhanh nhưng quy mô nhỏ và thanh khoản không ổn định. Do đó, cổ phiếu dễ bị đầu cơ và chi phối.
Các cổ phiếu blue chip trên sàn HoSE
Cổ phiếu blue chip là cổ phiếu của các công ty lớn, vốn hóa lớn, mức độ uy tín cao, thành lập và hoạt động trong thời gian dài và có nguồn tài chính dồi dào, thường xuyên trả cổ tức định kỳ cho cổ đông. Một số loại cổ phiếu blue chip trên sàn HoSE như:
Ưu và nhược điểm của sàn HoSE
Là sàn giao dịch chứng khoán hàng đầu Việt Nam, sàn HoSE sở hữu nhiều ưu điểm, được nhiều nhà đầu tư săn đón. Song song với đó cũng có những nhược điểm nhà đầu tư cần lưu ý.
Các ưu điểm của sàn HoSE
- Là sàn giao dịch chứng khoán hợp pháp tại Việt Nam. Vì vậy, nhà đầu tư giao dịch trên sàn này là hợp pháp và được pháp luật bảo đảm quyền lợi.
- Số lượng mã cổ phiếu và cổ phiếu giao dịch lớn, đáp ứng nhu cầu của nhiều nhà đầu tư.
- Cách mở tài khoản giao dịch và phương thức giao dịch đơn giản.
Nhược điểm của sàn HoSE
- Sự cố kỹ thuật xảy ra vào ngày 22/1/2018 khiến sàn phải ngưng hoạt động 2 ngày, gây thiệt hại hơn 1000 tỷ đồng đối với tiền thuế của nhà nước, phí giao dịch của công ty chứng khoán và vốn của nhà đầu tư và doanh nghiệp.
- Hệ thống giao dịch thường xuyên bị tắc nghẽn do khối lượng giao dịch quá lớn. Nền tảng công nghệ, kỹ thuật của sàn chưa đáp ứng tốt cho khối lượng giao dịch tăng đột biến.
Thời gian giao dịch chứng khoán trên sàn HoSE
Sàn HoSE giao dịch đến mấy giờ? Đây là vấn đề được nhiều nhà đầu tư F0 quan tâm.
Thời gian làm việc của sàn HoSE giống với cơ quan nhà nước, từ thứ 2 đến thứ 6 hàng tuần; nghỉ thứ 7, chủ nhật và các ngày lễ theo quy định của nhà nước.
Về giờ giao dịch sàn HoSE hàng ngày, sàn mở cửa lúc 9 giờ sáng và đóng cửa lúc 15 giờ chiều. Ngoài ra, với mỗi sản phẩm chứng khoán có thời gian giao dịch khác nhau.
Đối với sản phẩm chứng chỉ quỹ đóng, chứng chỉ ETF và cổ phiếu:
- 9 giờ - 9 giờ 15 phút: Thời gian mở cửa và khớp lệnh định kỳ
- 9 giờ 15 - 11 giờ 30 phút: Thời gian khớp lệnh liên tục và thỏa thuận
- 11 giờ 30 phút - 13 giờ: Thời gian nghỉ giữa phiên
- 13 giờ - 14 giờ 30 phút: Thời gian khớp lệnh liên tục và thỏa thuận
- 14 giờ 30 phút - 14 giờ 45 phút: Thời gian khớp lệnh định kỳ đóng cửa và thỏa thuận
- 14 giờ 45 phút - 15 giờ: Thời gian giao dịch thỏa thuận.
Đối với sản phẩm trái phiếu:
- 9 giờ - 11 giờ 30 phút: Thời gian giao dịch thỏa thuận
- 11 giờ 30 phút - 13 giờ: Thời gian nghỉ giữa phiên giao dịch
- 13 giờ - 15 giờ: Thời gian giao dịch thỏa thuận.
Sàn giao dịch Hose đóng cửa lúc nào?
Sàn giao dịch Hose đóng cửa lúc 15h chiều và vào thời điểm nghỉ trưa giữa phiên giao dịch lúc 11h30-13h.
Sàn Hose có làm việc cuối tuần không?
Sàn giao dịch chứng khoán Hose không làm việc vào thứ 7 và chủ nhật mỗi tuần. Chỉ mở cửa hoạt động theo giờ hành chính từ thứ 2 đến thứ 6. Mọi giao dịch hoặc các vấn đề phát sinh chỉ giải quyết trong thời điểm này.
Sàn Hose hoạt động theo quy định của nhà nước và tuân thủ theo luật Lao Động. Cho nên vào những ngày lễ mà luật Lao Động quy định nghĩ như Tết, 30/4, 2/9,… sẽ không hoạt động.
Quy định và nguyên tắc giao dịch sàn HoSE
Tham gia sàn HoSE, nhà đầu tư cần tuân thủ những quy định và nguyên tắc giao dịch như thế nào?
Biên độ giao dịch sàn HoSE
Biên độ dao động giá chứng chỉ quỹ và cổ phiếu sàn HoSE là +/-7% (không áp dụng đối với trái phiếu), trong đó:
- Giá trần được xác định bằng Giá tham chiếu x (1 + biên độ giao động)
- Giá sàn được xác định bằng Giá tham chiếu x (1 - biên độ dao động)
- Giá tham chiếu là giá đóng cửa phiên giao dịch ngày gần nhất trước đó.
Với những cổ phiếu mới niêm yết, giá cổ phiếu sàn HoSE tham chiếu trong ngày đầu tiên là giá giao dịch dự kiến do tổ chức niêm yết và đơn vị tư vấn niêm yết đưa ra. Biên độ giao động giá trong ngày đầu tiên có thể trên +/- 20%. Những ngày giao dịch tiếp theo, các mức giá cổ phiếu HoSE và biên độ được xác định tương tự như trên. Bảng giá HoSE được cập nhật và công khai liên tục.
Khối lượng giao dịch
Trước đây, số lượng cổ phiếu giao dịch tối thiểu trên sàn HoSE cần là 100 cổ phiếu/giao dịch và khối lượng giao dịch phải là bội số của 100. Tuy nhiên, theo quy định mới, từ ngày 12/9/2022, các nhà đầu tư đã có thể giao dịch lô lẻ (từ 1 - 99 cổ phiếu) trên HOSE.
Phương thức khớp lệnh
Sàn HoSE cung cấp cho nhà đầu tư 3 phương thức khớp lệnh như sau:
- Khớp lệnh định kỳ: Thực hiện so khớp các lệnh mua và bán đang được thực hiện tại một thời điểm xác định để tìm ra mức giá mà tại đó khối lượng giao dịch lớn nhất. Đây là cách xác định giá mở cửa ATO và giá đóng cửa ATC. Khi đang thực hiện khớp lệnh định kỳ không được sửa hay hủy lệnh.
- Khớp lệnh liên tục: Ngay khi các lệnh mua và lệnh bán được nhập vào hệ thống, các lệnh này sẽ được thực hiện liên tục mà không cần đợi đến một thời điểm xác định.
- Khớp lệnh thỏa thuận: Bên mua và bên bán chứng khoán tự thỏa thuận các điều kiện giao dịch với nhau, sau đó thông báo cho công ty chứng khoán để cập nhật kết quả giao dịch vào hệ thống.
Nguyên tắc khớp lệnh
Có 2 nguyên tắc khớp lệnh trên sàn HoSE như sau:
- Ưu tiên về giá: Lệnh bán có mức giá thấp hơn và lệnh mua có mức giá cao hơn sẽ được ưu tiên thực hiện trước.
- Ưu tiên về thời gian: Cùng mức giá, lệnh nào được nhập vào hệ thống trước sẽ được thực hiện trước.
Hủy lệnh giao dịch
Với khớp lệnh định kỳ xác định giá mở cửa và đóng cửa không được hủy lệnh. Còn lại, được hủy lệnh khi lệnh đó hoặc phần còn lại của lệnh đó chưa được thực hiện.
Thời gian thanh toán
Khi lệnh mua/bán chứng khoán được thực hiện, bước thanh toán chưa được thực hiện ngay lúc đó. Thời gian thanh toán được quy định như sau:
- Sau 2 ngày tính từ ngày đặt lệnh (T+2) đối với khớp lệnh và thỏa thuận.
- Sau 1 ngày tính từ ngày đặt lệnh (T+1) đối với giao dịch trái phiếu.
Một số lệnh giao dịch trên sàn HoSE
Sàn HoSE cung cấp 2 lệnh giao dịch như sau:
- Lệnh ATO: Lệnh này được nhập vào hệ thống trong thời gian khớp lệnh định kỳ nhằm xác định giá mở cửa. Nếu có nhiều lệnh đang được thực hiện cùng lúc thì lệnh ATO được ưu tiên thực hiện trước. Nếu lệnh không được thực hiện hoặc nhà đầu tư không niêm yết lệnh thì lệnh sẽ tự động hủy sau khi giá mở cửa được xác định.
- Lệnh ATC: Lệnh này dùng để xác định giá đóng cửa, giao dịch chứng khoán tại mức giá đóng cửa. Lệnh này cũng được ưu tiên thực hiện trước và sẽ tự hủy khi không được thực hiện.
- Lệnh giới hạn LO: Là lệnh giao dịch chứng khoán tại thời điểm xác định với mức giá tốt hơn. Nếu chưa được thực hiện trong thời gian khớp lệnh sẽ phải đợi đến cuối phiên giao dịch hoặc cho đến khi nó bị hủy bỏ.
- Lệnh thị trường MP: Lệnh được thực hiện với phương thức khớp lệnh liên tục, tự động mua ở mức giá cao nhất, bán ở mức giá thấp nhất. Lệnh này chỉ được thực hiện khi trên thị trường xuất hiện mức giá cao nhất và thấp nhất.
Điều kiện đăng ký sàn HoSE đối với các công ty
So với các sàn giao dịch chứng khoán khác tại Việt Nam, sàn HoSE có nhiều tiêu chuẩn khắt khe nhất. Muốn được niêm yết chứng khoán trên sàn HoSE, doanh nghiệp phải đáp ứng các điều kiện như sau:
- Công ty bắt buộc phải có lãi liên tục trong 2 năm.
- Phải có tối thiểu 1 năm hoạt động dưới hình thức CTCP (ngoại trừ doanh nghiệp nhà nước cổ phần hoá gắn với hoạt động niêm yết).
- Vốn điều lệ ít nhất là 80 tỷ đồng (ghi trên giá trị sổ sách kế toán) và phải có tối thiểu 100 cổ đông ngoài công ty nắm giữ tối thiểu 20% cổ phần. Đối với các công ty liên doanh nước ngoài cần phải tổ chức lại thành công ty cổ phần mới được niêm yết trên sàn.
- Giá trị ROE - Tỷ lệ lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu năm gần nhất tối thiểu là 5%, không có nợ phải trả quá hạn trên 1 năm, không có lỗ lũy kế tính đến thời điểm đăng ký niêm yết.
- Chấp nhận kiểm toán và công khai báo cáo tài chính từng quý trong năm. Công ty cần được kiểm toán độc lập bởi bên thứ ba, chấp thuận thực hiện việc kiểm toán và công khai các báo cáo tài chính: Báo cáo tiền tệ, bảng cân đối kế toán, báo cáo hoạt động kinh doanh,… các báo cáo này cần hạch toán 4 lần theo 4 quý trong năm.
- Theo đó, doanh nghiệp cần nộp hồ sơ đăng ký niêm yết cho sở giao dịch chứng khoán gồm: Giấy đăng ký niêm yết cổ phiếu, quyết định của đại hội đồng cổ đông thông qua việc niêm yết cổ phiếu, số đăng ký cổ đông, các cam kết của ban lãnh đạo,…
Cách mở tài khoản chứng khoán trên sàn HoSE
Nhà đầu tư có thể đăng ký tài khoản chứng khoán trên sàn HoSE theo 2 cách trực tuyến và trực tiếp.
Đăng ký trên sàn HoSE trực tuyến (online)
Nhà đầu tư đăng nhập vào website hoặc tải ứng dụng của các công ty chứng khoán thuộc sàn giao dịch HoSE. Sau đó chọn phần đăng ký tài khoản và làm theo hướng dẫn. Cuối cùng đọc kỹ hợp đồng, in hợp đồng và gửi đến công ty chứng khoán.
Đăng ký trên sàn HoSE trực tiếp tại các công ty môi giới
Nhà đầu tư đến trực tiếp trụ sở các công ty chứng khoán là thành viên của Sở giao dịch chứng khoán HCM để đăng ký tài khoản. Tại mỗi công ty yêu cầu chuẩn bị các tài liệu khác nhau, nhà đầu tư cần tìm hiểu và chuẩn bị trước khi đến để tránh mất thời gian. Trong đó, tối thiểu cần có CMND/CCCD, tài khoản ngân hàng và hợp đồng chứng khoán.
Trên đầy là tổng hợp những thông tin cơ bản nhất về sàn HoSE. Nếu là một nhà đầu tư chứng khoán, nhất định bạn không thể bỏ qua việc tìm hiểu về sàn giao dịch này. Nắm giữ các thông tin về quy định, nguyên tắc, thời gian giao dịch sẽ giúp bạn đầu tư nhanh chóng và hiệu quả nhất. Chứng khoán VINA hy vọng, những thông tin này có thể giúp nhà đầu tư hiểu hơn về sàn HoSE, nắm được cách giao dịch và đầu tư thành công.
