APR và APY đều được dùng để xác định lợi nhuận cho một khoản đầu tư. Tuy nhiên, hai khái niệm này có sự khác biệt về cách tính, mấu chốt nằm ở lãi kép. Cùng TOPI tìm hiểu cách phân biệt và cách tính của từng loại.
1. APR và APY là gì?
APR (Annual Percentage Rate) là tỷ suất lợi nhuận hàng năm, bao gồm cả phần trăm khoản lãi thực tế hàng năm bạn nhận được khi đầu tư nhưng KHÔNG bao gồm lãi kép.
Bản chất của APR là một mức lãi suất đơn giản, do đó lợi nhuận của bạn phụ thuộc trực tiếp vào khoản đầu tư ban đầu.
Tìm hiểu về APR và APY trong đầu tư
APY (Annual Percentage Yield) là tỷ suất lợi nhuận hàng năm tính theo phương thức cộng dồn, tức là lãi nhập vào gốc và tính lãi trên phần gốc mới. Đây là phần trăm lợi nhuận thực tế bạn thu về từ một khoản đầu tư, có bao gồm lãi kép. Lãi kép là khoản lãi tính trên phần tiền lãi, do đó thêm lợi nhuận vào tổng vốn đầu tư ban đầu.
Nhiều người dùng chính lợi nhuận của họ hàng ngày hoặc hàng tuần tiếp tục đầu tư để có được lợi nhuận cao hơn theo cách này.
2. Phân biệt APR và APY
Sự khác biệt lớn nhất, quan trọng nhất giữa APR và APY là ảnh hưởng của lãi kép. Nếu như APY đề cập đến lợi nhuận hàng năm dự kiến thu được từ một khoản tiền gửi có tính lãi kép, thì APR chỉ xem xét đến khoản lãi kiếm được dựa trên số tiền vốn bỏ ra ban đầu.
Ví dụ về APR:
Giả sử bạn stake $1,000 với lãi suất 12%/năm - tức là APR = 12% và không mất phí. Như vậy, sau 1 năm, bạn sẽ nhận được cả vốn và lãi tổng cộng là:
1,000 × (1 + 12%) = $1,120
Vẫn áp dụng cách tính đó, đến năm thứ hai bạn sẽ nhận được $1,240. Năm thứ 3 sẽ thu về $1,360 và cứ tiếp tục như thế. Nhìn chung, khoản đầu tư của bạn sẽ tăng đều đặn khoảng 12% mỗi năm so với số tiền vốn ban đầu.
Có thể thấy khi có APR, bạn có thể tính ngay được phần lợi nhuận mình sẽ thu về cuối năm.
Điểm khác biệt mấu chốt giữa APR và APY nằm ở lãi suất kép
Ví dụ về APY:
Giả sử bạn stake $1,000 với APY là 12%, trả 2 lần/năm. Áp dụng công thức, ta có lợi nhuận trong 6 tháng đầu là:
1,000 × 0,12/2 = $60
Trong 6 tháng sau, trong pool ngoài số tiền vốn $1,000 còn có thêm khoản lãi $60 của 6 tháng trước. Vậy lợi nhuận lúc này là:
1,060 × 0,12/2 = $63.6
Nếu trong một năm bạn không rút tiền thì tiền lãi sẽ được cộng dồn vào số dư hàng tuần và tiền lãi trả cho số tiền cập nhật sẽ tiếp tục tăng trong suốt năm.
Vậy sau 1 năm tổng cộng bạn sẽ nhận được $1.123,6. $3,6 tăng thêm đó chính là sức mạnh của lãi kép. Lợi nhuận phần trăm thực tế hàng năm của bạn sẽ là 12,36%.
Có thể thấy APY là một công cụ đầu tư hiệu quả và mang lại lợi nhuận cao hơn vì nó được tính trên số tiền đầu tư gốc tương ứng ban đầu cộng thêm lãi suất đã trả trong các kỳ trước. Ở các kỳ tiếp theo, tiền lãi tính trên số dư tổng cũng tăng lên cao hơn kỳ trước.
Tại sao trong thị trường Crypto, APY thường cao? Trong thị trường tiền điện tử, APY được hiển thị trên các sàn giao dịch, tuy nhiên con số chỉ là ước tính. Tiền điện tử luôn phát sinh những biến động mạnh do sự thay đổi cung - cầu, do đó nếu nhu cầu tiền điện tử tăng lên thì lãi suất và APY cũng thường tăng.
Mặt khác, giao thức blockchain của các dự án cũng đóng vai trò nhất định trong việc tính toán APY, vì thời gian gộp lãi của mỗi dự án là khác nhau. Số giai đoạn ghép lãi càng nhiều thì APY càng cao.
APY trong thị trường tiền điện tử thường khá cao
Ví dụ: Bạn gửi $100,000 vào một pool thanh khoản với lãi suất 5% và tính lãi hàng tháng. Sau 1 năm bạn sẽ có $105,116, tương ứng APY là 5,116%.
Nếu tài khoản cộng lãi hàng ngày, bạn sẽ có $105,126 sau một năm, tương đương APY là 5,126%.
Sự khác biệt giữa APY hàng tháng và hàng ngày không lớn, chỉ khoảng 0,01%
Hiện nay, hầu hết các dịch vụ cung cấp APY cao là liquidity mining hoặc yield farming. Thậm chí có những dự án cung cấp APY rất cao trên 100%, thường là trên các nền tảng DeFi như PancakeSwap (CAKE), Uniswap (UNI) và SushiSwap (SUSHI).
Tỷ lệ APY trên các nền tảng cạnh tranh nhau. Nếu phí giao dịch đủ thấp, các yield farmer có thể chuyển đổi giữa các pool thanh khoản trên các nền tảng khác nhau nhằm tối đa hóa lợi nhuận thu về.
Tuy nhiên, một số dự án đưa ra mức APY cao để thu hút người dùng, sau đó rút thanh khoản và ôm tiền của nhà đầu tư bỏ trốn. Vì vậy hãy lựa chọn các nền tảng uy tín, đáng tin cậy để đầu tư.
3. Cách xác định APR và APY nhanh chóng
Để tính APR và APY, các bạn có thể áp dụng công thức sau:
Công thức tính APR
APR = [(Phí + Lợi nhuận) ÷ P] ÷ n × 365 × 100
Trong đó:
P - khoản đầu tư ban đầu
n - Số ngày của kỳ
Áp dụng công thức tính APR và APY đơn giản, nhanh chóng
Công thức tính APY
APY = (1 + r/n)^n - 1
Trong đó:
r - lãi suất
n - thời gian lãi kép (thường tính theo 12 tháng).
4. Cách tính lợi nhuận dựa vào APR và APY
Trong hầu hết các trường hợp, APY thường sẽ cao hơn APR do APY có tính lãi kép. Nhiều nhà đầu tư lại đặt ra vấn đề là tính lợi nhuận theo APR hay APY sẽ chính xác hơn?
Nhìn chung APY là thước đo lãi suất kiếm được từ khoản đầu tư trong 12 tháng chính xác hơn, tuy nhiên trong một số trường hợp, APR lại tỏ ra hữu ích như dùng để so sánh lãi suất của các khoản đầu tư khác nhau nhằm giúp nhà đầu tư tìm ra nền tảng mang lại lợi ích lớn nhất.
Nếu so với APR thì APY sẽ là khoản đầu tư có lợi hơn nhờ lãi kép. Nhiều người đầu tư lại lợi nhuận của họ hàng ngày hoặc hàng tuần để có được mức lợi nhuận trung bình cao hơn theo cách này.
5. Những lưu ý quan trọng về APR và APY
Lãi kép có thể được tính theo ngày, tuần, tháng, quý hoặc hàng năm tùy theo từng nền tảng. Việc gộp lãi thường xuyên sẽ giúp bạn kiếm được nhiều lợi nhuận hơn, nhưng nền tảng cung cấp APY nhỏ hơn 100% thì lãi kép có thể sẽ không đáng kể.
Lưu ý đến phí giao dịch, tỷ giá và chu kỳ tính lãi khi xem xét APY
Không phải tất cả các nền tảng đều tính các khoản phí giao dịch giống nhau, những mức phí này không được đề cập đến trong APR và APY nhưng nó sẽ ảnh hưởng khá nhiều đến lợi nhuận.
Sự thay đổi tỷ giá cũng ảnh hưởng đến lợi nhuận thu về. Nếu bạn chọn mức APY cố định thì lợi nhuận nhận về không đổi theo thời gian. Trong đầu tư DeFi, APY thay đổi và biến động theo thị trường nên cần phải chú ý thời gian trả lãi và mức lãi định kỳ để nắm được lợi nhuận từ khoản đầu tư.
Mặc dù APY từ đầu tư tiền điện tử, đầu tư DeFi có thể cao hơn so với khoản đầu tư truyền thống, thế nhưng đây vẫn là một loại tài sản mới, giá trị thay đổi dữ dội, hình thức đầu tư mới do vậy rủi ro cao hơn.
Vì thế hãy nghiên cứu kỹ lưỡng và lường trước những rủi ro liên quan trước khi đầu tư vào bất cứ loại tiền điện tử nào bạn nhé. Và đừng quên tham khảo thêm những hình thức đầu tư hiệu quả, bền vững khác tại TOPI.
