Andehit fomic là gì? Tính chất đặc trưng, cách điều chế và ứng dụng phổ biến
Andehit fomic là một hợp chất hóa học được sử dụng rộng rãi trong nhiều ngành công nghiệp như dệt nhuộm, chất dẻo, xây dựng, mỹ phẩm,.. Vậy andehit fomic là gì? Có những tính đặc trưng nào? Và chúng được ứng dụng như thế nào trong các lĩnh vực? Hãy cùng VIETCHEM đi tìm hiểu hợp chất này qua nội dung bài viết sau đây nhé!
1. Tìm hiểu Andehit fomic là gì?
Andehit fomic là một hợp chất hữu cơ có công thức hóa học là HCHO. Đây là một anđehit đơn giản nhất, ở điều kiện thường sẽ tồn tại ở trạng thái khí, không màu, dễ bay hơi và có mùi hăng mạnh.
Hợp chất này còn được biết đến với một số tên gọi khác như: formol, metana, formaldehyde, methyl aldehyde,...
Cấu tạo phân tử của andehit fomic
2. Những tính chất đặc trưng andehit fomic
2.1 Tính chất vật lý của Andehit fomic - HCHO
Andehit fomic tồn tại ở trạng thái khí, có mùi hăng mạnh, dễ bay hơi.
Hợp chất này tan nhiều trong nước tạo dung dịch fomon.
Độ tan trong nước: > 100 h/100ml (ở nhiệt độ 20 độ C)
Nhiệt độ sôi: -19,3 độ C
Nhiệt độ nóng chảy: -117 độ C
2.1 Tính chất hóa học của Andehit fomic - HCHO
Andehit fomic mang những tính chất hóa học đặc trưng của một anđehit, cụ thể như:
Phản ứng cộng Hidro có xúc tác của Niken và được đun nóng tạo thành ancol bậc 1:
Andehit fomic phản ứng với Cu(OH)2 trong môi trường kiềm tạo ra kết tủa Cu2O (màu đỏ gạch):
HCHO + 2NaOH + 4Cu(OH)2 → Na2CO3 + 6H2O + 2Cu2O
Andehit fomic phản ứng cùng dung dịch Br2:
HCHO + H2O + Br2 → HCOOH + 2HBr
Andehit fomic có khả năng gây mất màu dung dịch thuốc tím:
HCHO + KMnO4 → HCOOK + H2O + MnO2
Andehit fomic phản ứng oxy hóa trước tác dụng của O2 tạo thành axit cacboxylic tương ứng (điều kiện có Mn2+ xúc tác và nhiệt độ cao):
HCHO + 1/2O2 → HCOOH
3. Andehit fomic - HCHO được điều chế như thế nào?
Cách điều chế Andehit fomic
Đề điều chế hợp chất andehit fomic, người ta dùng một số cách sau đây:
- Cách 1: Để điều chế andehit fomic trong công nghiệp, người ta tiến hành oxy hóa methanol ở nhiệt độ 600 - 700 độ C với Ag hoặc Cu là chất xúc tác:
2CH3CH + O2 → 2HCHO + 2H2O
- Cách 2: Dùng phương pháp oxy hóa không hoàn toàn metan:
CH4 + O2 → HCHO + H2O
4. Ứng dụng phổ biến của Andehit fomic
4.1 Ứng dụng của Andehit fomic trong công nghiệp sản xuất
HCHO là thành phần chính của các loại keo sử dụng trong công nghiệp chế tạo gỗ, ngoài tác dụng liên kết nó còn kết hợp với những chất khác làm tăng độ cứng cho gỗ và chống ăn mòn, chống mối mọt, côn trùng, giữ cho các tấm ván gỗ có hình thái rắn chắc.
Andehit fomic được ứng dụng rộng rãi vào các ngành công nghiệp như dệt nhuộm, chất dẻo, nhựa, các sản phẩm làm sạch, giấy than, mực in, dược phẩm, mỹ phẩm, xây dựng,...
Hợp chất này còn được dùng làm chất tiệt trùng, diệt khuẩn cho nông nghiệp và thủy sản nhờ vào tính khử trùng rất cao.
Phân nửa sản lượng tiêu thụ andehit fomic là dùng vào việc sản xuất nhựa formaldehyde. HCHO sẽ được tạo thành dạng bọt xốp để đưa vào sản xuất các vật liệu cách điện, hoặc đúc những sản phẩm theo khuôn.
Phần lớn andehit fomic được ứng dụng vào sản xuất các vật liệu cách điện
4.2 Ứng dụng của Andehit fomic trong công nghiệp bảo quản
HCHO là hợp chất có thể dễ dàng phối hợp cùng các protein để tạo thành những hợp chất bền, không bị ôi thiu, thối rữa, giúp kéo dài thời gian bảo quản các loại thực phẩm như: bún, phở, hủ tiếu,...
Nó còn thường được sử dụng trong để chống cặn
4.3 Ứng dụng của Andehit fomic trong y học
Lượng andehit fomic trong dung dịch chiếm khoảng 37% theo khối lượng hoặc 40% theo thể tích thì được gọi là formalin/ fomon. Người ta sử dụng chúng trong y khoa với tác dụng tiệt trùng, diệt khuẩn, làm dung môi bảo vệ các mẫu thí nghiệm, ướp xác hay bảo quản các cơ quan trong cơ thể con người…
5. Andehit fomic - HCHO có độc hại không?
Tổ chức Y tế Thế giới đã liệt Formaldehyde vào loại chất hóa học có hại với sức khỏe con người, nó còn có khả năng gây ung thư bởi cơ thể người không có cơ chế đào thải hợp chất này.
Khi tiếp xúc với hợp chất này trong thời gian ngắn có thể gây kích ứng cho mắt, chảy nước mắt, đau đầu và xuất hiện tình trạng khó thở, nóng trong cổ.
Nếu tiếp xúc bên ngoài trong thời gian dài có thể gây ra các tác hại nghiêm trọng lên da, tổn thương hệ hô hấp, và gặp một số bệnh về bạch cầu,...
Đối với phụ nữ có thai, nếu tiếp xúc với hợp chất này có thể gây sai lệch và biến dị các nhiễm sắc thể, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển của bào thai.
Formaldehyde từ lâu đã được xếp vào danh sách là chất cấm sử dụng trong chế biến thực phẩm. Nếu sử dụng thực phẩm có chứa hóa chất này thời gian dài sẽ khiến cơ thể có nguy cơ nhiễm độc và gây ung thư.
Formaldehyde được liệt vào loại chất hóa học có hại với sức khỏe con người
6. Những lưu ý khi sử dụng Andehit fomic - HCHO
Để nhận biết và tránh sử dụng hóa chất formaldehyde, chúng ta có thể dựa vào đặc điểm đặc trưng là chất này có mùi rất khó chịu.
Chúng ta nên tránh việc sử dụng một loại thực phẩm thường xuyên trong một thời gian dài, điều này sẽ khiến tích tụ những độc tố trong cơ thể.
Thường xuyên dùng máy đo các loại khí độc để đo nồng độ formaldehyde
Cần trang bị đầy đủ đồ bảo hộ khi tiếp xúc với loại hóa chất này, như: quần áo, găng tay, kính mắt, mặt nạ phòng độc,...
Cần bảo quản andehit fomic ở nơi thoáng mát, khô ráo, tránh xa các nguồn nhiệt, khu chứa hóa chất cần đặt xa nơi khu dân cư.
Trên đây là những thông tin mà VIETCHEM muốn cung cấp cho bạn về Andehit fomic - HCHO. Hy vọng bài viết đã giúp mọi người hiểu hơn về những tính chất đặc trưng, những ứng dụng quan trọng của hóa chất này. Nếu bạn còn đang thắc mắc điều gì hãy để lại bình luận dưới bài viết, VIETCHEM sẽ giải đáp nhé!
VIETCHEM - đơn vị chuyên cung cấp sản phẩm hóa chất công nghiệp uy tín, chất lượng
Bên cạnh đó, nếu bạn đang có nhu cầu về hóa chất công nghiệp, cũng như thiết bị phòng thí nghiệm thì hãy tham khảo sản phẩm qua website VIETCHEM hoặc liên hệ tới số hotline: 0826 010 010 để được tư vấn. Đến với VIETCHEM, quý khách hàng có thể hoàn toàn trao trọn niềm tin về chất lượng sản phẩm cũng như giá cả. Với 20 năm hoạt động trong lĩnh vực hóa chất, VIETCHEM luôn tự hào vì sự hài lòng mang tới cho khách hàng.